Łączność i telekomunikacja oczami Polaków

Aż 76 proc. Polaków uważa, że łączność cyfrowa to infrastruktura krytyczna, bez której trudno wyobrazić sobie codzienność, podobnie jak bez prądu czy wody. Trzy czwarte Polaków uważa, że bez łączności firmy tracą możliwość rozwoju innowacji i budowania przewagi konkurencyjnej — wynika z niedawno opublikowanego przez Fundację Digital Poland raportu „Technologia w służbie społeczeństwu. Edycja 2025”. Czy Polacy zostaną społeczeństwem 5.0? 

Jak wynika z opracowania, prawie 9 z 10 Polaków sięga po smartfon w ciągu pierwszej godziny po przebudzeniu, przy czym aż 25% robi to w ciągu pierwszych 5 minut, a kolejne 19% w ciągu 6-10 minut. 77% osób prawie nigdy nie wychodzi z domu bez smartfona. Coraz więcej osób funkcjonuje też w trybie „multi-device” – 46% badanych korzysta równocześnie z trzech lub więcej urządzeń podłączonych do internetu.

Dane te tylko potwierdzają, jak bardzo dziś funkcjonowanie społeczeństwa związane jest z łącznością, a smartfon stał się podstawowym narzędziem funkcjonowania w społeczności. 

Zależność ta niesie jednak konsekwencje psychologiczne. Większość Polaków odczuwa negatywne emocje, gdy wyjdzie z domu bez telefonu, a prawie co czwarty wraca po urządzenie. Podobne emocje pojawiają się, gdy bliska osoba wychodzi bez telefonu – wówczas dominują obawy o bezpieczeństwo i możliwość kontaktu. Tylko niewielka część polskiego społeczeństwa traktuje brak smartfona jako okazję do bycia offline. ­

Nie ma rozwoju bez szybkich sieci

Raport fundacji potwierdza też, że łączność postrzegana jest jako ważny element rozwoju społecznego. Aż 87% Polaków uważa, że internet i sieci komórkowe pomagają budować więzi i ułatwiają współpracę, czy to w pracy, czy w edukacji, jak i w działaniach społecznych.  Podobny odsetek respondentów dostrzega, że nowoczesna łączność zwiększa możliwości społeczności w realizacji wspólnych celów oraz że dzięki niej można aktywniej angażować się w sprawy lokalnych wspólnot, spółdzielni, szkół czy miejsc pracy.

W ocenie Fundacji Digital Poland te ostanie wyniki świadczą o głębokiej zmianie jaka zaszła na przestrzeni ostatnich dekad. Internet nie jest już tylko medium komunikacyjnym, ale też platformą do współdziałania i budowania kapitału społecznego.

Wszystko w sieci, ale czyto dobrze?

Ponad połowa (54%) dostrzega, że łączność jest niewidoczną częścią ich życia, choć tu widoczne są różnice pokoleniowe — świadomość ta jest znacznie wyższa wśród młodszych niż starszych. Młodsze pokolenie dość dobrze zdaje sobie sprawę z rosnącej obecność urządzeń stale podłączonych do internetu – od smartfonów, komputerów, po telewizory, konsole czy sprzęt AGD. Jednak towarzyszą temu ambiwalentne emocje. Duża część badanych deklaruje rezerwę lub obawy wobec „podłączenia wszystkiego do internetu”, wskazując na kwestie prywatności i kontroli. Entuzjazm pozostaje domeną mniejszości, głównie ludzi młodych, którzy dostrzegają wygodę i nowe możliwości. Eksperci podkreślają, że zaufanie staje się kluczową walutą cyfrowej gospodarki: akceptacja hiperłączności wymaga przejrzystości, minimalizacji danych i zapewnienia realnych korzyści dla użytkowników.

Niemal 6 na 10 Polaków wyraża obawę, że krótkotrwała awaria sieci mogłaby znacząco sparaliżować ich życie. W przypadku awarii sieci największe problemy Polacy widzą w dostępie do pieniędzy, komunikacji z rodziną i służbami ratunkowymi. Wysoko na liście znalazły się też media społecznościowe, e-usługi państwowe i praca zdalna. W ocenie Fundacji Digital Poland to dowód, że łączność jest dziś infrastrukturą krytyczną, na równi z wodą, prądem czy transportem. Pogląd ten podziela blisko 80% Polaków. Takie zdanie mają szczególnie osoby z wyższym wykształceniem (84 vs 63%) oraz mężczyźni (79 vs 72%).

Czy telekomunikacja może być ekologiczna?

Raport pokazuje również, że Polacy coraz częściej łączą rozwój technologii z odpowiedzialnością środowiskową. 80% ankietowanych oczekuje, że urządzenia będą bardziej ekologiczne, a 70% zwraca uwagę na ich energooszczędność. Z kolei 57% uważa, że operatorzy powinni stosować energooszczędne technologie w swoich sieciach. Warto podkreślić, że 44% Polaków dostrzega w rozwoju łączności sojusznika zielonej transformacji – od oszczędności zasobów po inteligentne czujniki IoT w budynkach i transporcie.

Powyższe dane jednoznacznie wskazują, że Polacy chcą, aby technologia była bardziej przyjazna środowisku, zarówno na poziomie urządzeń, jak i infrastruktury. Jeśli sektor technologiczny i telekomunikacyjny podejmie to wyzwanie, łączność ma szansę stać się nie tylko symbolem postępu, ale też filarem zielonej transformacji i istotnym elementem społeczeństwa 5.0.

Inwestycje w sieci konieczne, ale zgodnie z prawem

Z badania wynika również, że społeczeństwo dostrzega zarówno konieczność przyspieszenia inwestycji w szybkie sieci, jak i wagę zachowania procedur ochronnych. 29% Polaków uważa, że skomplikowane regulacje są poważnym problemem i należy uprościć procedury, jednak blisko 4 na 10 Polaków postrzega je jako uzasadnione, by chronić własność, środowisko, bezpieczeństwo obywateli, a 26% widzi racje po obu stronach. Ponad połowa Polaków popiera obowiązek ułatwiania budowy sieci przez właścicieli działek, z czego najczęściej w formule „raczej tak, ale za rekompensatą” (37%).

Szczególnie kontrowersyjne są inwestycje na terenach chronionych. 57% Polaków akceptuje budowę infrastruktury telekomunikacyjnej na takich obszarach, ale głównie w wyjątkowych sytuacjach i pod ścisłym nadzorem państwa. Przeciwnych jest 27%, co pokazuje, że mandat społeczny istnieje, lecz wymaga ostrożnego podejścia i uwzględnienia rygorystycznych norm ochrony przyrody.

Rola państwa w rozwoju sieci

58% Polaków oczekuje wspólnej odpowiedzialności państwa i operatorów za zapewnienie stabilnej łączności, a kolejne 9% widzi ją wyłącznie po stronie państwa. Widoczny jest również ostrożny sceptycyzm wobec budowy sieci przez samorządy, gdyż tylko 30% popiera budowę lokalnych samorządowych sieci, przy czym dominują zwolennicy modelu mieszanego łączącego inwestycje publiczne z wiedzą i zasobami operatorów z sektora prywatnego.

Warto zwrócić uwagę, że 73% Polaków oczekuje od państwa odegrania kluczowej  rolę w rozwoju łączności w słabiej rozwiniętych regionach i trudno dostępnych miejscach (tzw. białych plamach internetowych). To potwierdza, że takie projekty jak budowa sieci dofinansowywana z programów KPO i FERC znajduje zrozumienie w społeczeństwie.

Znaczącą rolę w finansowaniu sieci Polacy chcieliby przypisać również bigtechom. Aż 68% respondentów uważa, że pozaeuropejscy giganci technologiczni powinni współfinansować infrastrukturę telekomunikacyjną w Polsce, skoro czerpią z niej korzyści. Widać tu rosnące przekonanie, że ciężar inwestycji powinien być współdzielony – nie tylko między państwem i operatorami, ale także między europejskimi i globalnymi graczami technologicznymi.

Wizja przyszłości

Wizja przyszłości łączności jest w dużej mierze pozytywna. Ponad 30 proc.  Polaków oczekuje nowych metod łączności, a podobny odsetek przewiduje jeszcze głębszą wirtualizację życia. Podobny odsetek badanych ma nadzieję, że w przyszłości doczeka się szybszych i bardziej niezawodnych sieci. 18 proc. badanych spodziewa się pełnego „internetu wszystkiego” – od ubrań po inteligentne miasta – a 14 proc.  przewiduje świadome ograniczanie bycia online i powrót do offline’u.

Polacy z reguły są otwarci na innowacje. 83% uważa, że nowe technologie ułatwiają życie, a 79% dostrzega ich znaczenie dla lepszej pracy. Jednocześnie ponad połowa (57%) obawia się, że rozwój sztucznej inteligencji i robotyki może zagrozić miejscom pracy. Nadto wiele osób badanych dostrzega negatywny wpływ cyfryzacji na relacje międzyludzkie, gdyż ludzie ze sobą zbyt rzadko bezpośrednio rozmawiają. Dość powszechne są też opinie, że technologia tworzy „sztuczny świat”.

W ocenie Fundacji Digital Poland to pragmatyczne podejście, bo technologia jest szansą, ale wymaga odpowiedzialności i regulacji. A zdaniem ekspertów raport jasno pokazuje: Polacy chcą, aby cyfryzacja była bezpieczna, transparentna, ekologiczna i sprawiedliwie finansowana. Możliwość korzystania z szybkich sieci to już nie tylko wygodą – to fundament nowoczesnego społeczeństwa, które musi znaleźć równowagę między innowacją a troską o człowieka i środowisko.