W raporcie „Mobility Report” opublikowanym latem tego roku firma Ericsson zwróciła uwagę na rosnące znaczenie usługi stałego dostępu bezprzewodowego do sieci (FWA – fixed wireless access). Technologia ta umożliwia dostarczanie szerokopasmowego internetu do gospodarstw domowych i firm, co staje się istotnym elementem oferty operatorów wdrażających 5G.
Na koniec marca 2024 r. liczba dostępnych ofert FWA wzrosła o 29% w ciągu roku. Spośród 319 dostawców internetu ankietowanych przez Ericssona aż 241 oferowało usługę FWA, z czego 128 (czyli około 53%) w technologii 5G. Dostawcy ci sądzą, że 5G FWA pozwoli im konkurować pod względem szybkości, przepustowości oraz opóźnień z operatorami oferującymi internet stacjonarny.
Firma badawcza ABI Research prognozuje, że liczba subskrypcji FWA osiągnie niemal 265 milionów do 2029 roku, przy czym 45% z nich ma bazować na technologii 5G. ABI Research zakłada, że liczba subskrypcji FWA będzie rosła w tempie 14% rocznie (CAGR) w latach 2023–2029, głównie dzięki globalnej ekspansji tej technologii, zarówno na obszarach gęsto, jak i słabo zaludnionych.
Konkurencja z technologią światłowodową
Czy 5G FWA może stanowić realną alternatywę dla światłowodu? W pewnych sytuacjach – na pewno. Jest to szczególnie atrakcyjne rozwiązanie w miejscach, gdzie budowa światłowodowej infrastruktury stacjonarnej jest trudna lub kosztowna, czyli na terenach wiejskich, podmiejskich i trudno dostępnych. FWA pozwala również znacznie szybciej niż światłowód docierać do miejsc pozbawionych dostępu do internetu, ponieważ jego wdrożenie jest mniej czasochłonne i wymaga mniejszych nakładów infrastrukturalnych. Warto jednak pamiętać, że 5G FWA wymaga od operatorów odpowiednich zasobów pasma częstotliwości, zwłaszcza w zakresie mmWave, który w Polsce nie jest jeszcze dostępny. Dodatkowo, pasmo C (3,4–3,8 GHz) nie zawsze zapewnia wystarczającą przepustowość.
Mimo tych ograniczeń, operatorzy komórkowi mogą wykorzystywać 5G FWA do rywalizacji z sieciami światłowodowymi. Na przykład w Holandii operator Odido wprowadził niedawno usługę 5G FWA w paśmie 3,5 GHz, które pozyskał na niedawnej aukcji. Oferuje on klientom korzystne cenowo abonamenty z nielimitowanym pakietem danych i prędkością do 300 Mb/s, co może być atrakcyjną alternatywą dla światłowodu.
W Polsce operatorzy komórkowi nie oferują jeszcze FWA 5G jako pełnoprawnej alternatywy dla światłowodu, choć mobilny internet pozostaje główną konkurencją dla sieci światłowodowych.
Perspektywy współistnienia technologii
Eksperci i operatorzy, w tym Orange Polska, uważają, że w krótkiej i średniej perspektywie czasowej technologie FTTH (światłowód) i 5G (szczególnie FWA) będą się wzajemnie uzupełniały na rynkach takich jak Polska i Europa. Ich współzależność będzie w dużej mierze zależała od tempa rozwoju infrastruktury FTTH oraz lokalnej specyfiki geograficznej. W miejscach, gdzie inwestycje w sieć FTTH są mało prawdopodobne w najbliższych latach, technologia FWA może się dynamicznie rozwijać.
Instytut Łączności we Wrocławiu niedawno badał możliwość wykorzystania pasma 26 GHz dla technologii 5G FWA w kontekście likwidacji „białych plam” internetowych, czyli obszarów pozbawionych dostępu do szerokopasmowego internetu. W ramach Krajowego Planu Odbudowy przewidziane są środki na eliminację cyfrowego wykluczenia poprzez inwestycje w dostęp do internetu, z naciskiem na technologie radiowe, w tym 5G FWA.
FWA jako uzupełnienie FTTH
Orange wskazuje, że w dłuższej perspektywie FWA może stanowić uzupełnienie technologii FTTH jako rozwiązanie „ostatniej mili” – czyli jako metoda przyłączenia do sieci na obszarach podmiejskich o średniej gęstości zabudowy (na przykład na osiedlach domów jednorodzinnych). Dzięki temu operatorzy mogliby ograniczyć koszty inwestycji w światłowód na pełnej trasie między punktem OLT a klientem, jednocześnie oferując wysoką przepustowość. Orange szacuje, że wraz z rozwojem sieci 5G oraz gęstością infrastruktury masztów, oferty FWA mogą zyskać na popularności i stanowić cenowo atrakcyjną alternatywę dla pakietów FTTH.
Podsumowując, choć 5G FWA nie zastąpi światłowodu w pełni, może być dla niego konkurencją i uzupełnieniem – szczególnie na obszarach słabiej zurbanizowanych lub tam, gdzie infrastruktura światłowodowa jest trudno dostępna.
