2024 rok okazał się niezwykle dynamiczny dla sektora telekomunikacyjnego w Polsce. Czy przyniósł oczekiwane zmiany, czy może postawił przed operatorami nowe wyzwania? Oto pięć kluczowych wydarzeń, które znacząco wpłynęły na kształt tego rynku i mogą mieć długofalowe konsekwencje.
-
Wejście w życie ustawy Prawo Komunikacji Elektronicznej (PKE)
Wdrożenie nowej ustawy, implementującej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r. o Europejskim Kodeksie Łączności Elektronicznej (EKŁE), nastąpiło z dużym opóźnieniem. Polska miała czas na wdrożenie EKŁE do grudnia 2020 r., lecz finalnie dokonała tego dopiero w 2024 r., co wiązało się z karami finansowymi od Trybunału Sprawiedliwości UE – 4 mln euro ryczałtu oraz 50 tys. euro dziennie za zwłokę.
Ustawa wprowadza liczne zmiany, m.in. jasnych i zwięzłych informacji o warunkach umowy przed jej podpisaniem. Dzięki temu konsumenci mogą świadomiej wybierać oferty operatorów. Wyeliminowano także tzw. fikcyjną ulgę, która wcześniej pozwalała operatorom sztucznie zawyżać kwoty kar umownych w przypadku wcześniejszego rozwiązania kontraktu przez klienta.
Nowe przepisy ograniczyły również możliwość jednostronnej zmiany warunków umowy przez operatorów. Dodatkowo wprowadzono wymóg uzyskania zgody abonenta na uruchomienie usług obciążających rachunek, co zwiększa przejrzystość i bezpieczeństwo korzystania z usług telekomunikacyjnych.
Podniesiono także maksymalny wskaźnik rocznej opłaty telekomunikacyjnej z 0,05% do 0,15% przychodów z działalności telekomunikacyjnej, co znacząco wpłynie na przedsiębiorców osiągających wysokie przychody. Te i inne zmiany będą kształtować rynek przez najbliższe lata.
-
Uruchomienie usług „prawdziwego” 5G
Pod koniec 2024 r. w Polsce zakończono długo oczekiwaną aukcję na częstotliwości z pasma C (3400–3800 MHz). Orange, T-Mobile i Play uruchomiły na tych częstotliwościach swoje sieci 5G, co pozwoliło na znaczne zwiększenie jakości połączeń. Przykładowo Orange i T-Mobile do końca 2024 r. zbudowały odpowiednio ponad 3000 i 3400 stacji bazowych 5G, obejmując zasięgiem około ⅓ populacji kraju.
Pasmo C, nazywane „pojemnościowym”, zapewnia wysoką przepustowość, umożliwia obsługę większej liczby urządzeń, a także oferuje mniejsze opóźnienia i prędkości transmisji danych przekraczające 1 Gb/s. To znaczący krok naprzód w porównaniu z wcześniejszymi rozwiązaniami opartymi na współdzielonych pasmach, takich jak 2100 MHz.
Polkomtel (Plus) wstrzymuje się jednak z inwestycjami w pasmo C, koncentrując się na wykorzystaniu swoich wcześniejszych inwestycji w pasmo 2600 MHz.
-
Rozpoczęcie programów unijnych na budowę sieci szerokopasmowych: KPO i FERC
Rok 2024 przyniósł uruchomienie projektów budowy infrastruktury sieci światłowodowej, finansowanych z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) oraz Funduszy Europejskich na Rozwój Cyfrowy (FERC). Pierwsze dwa nabory KPO zakończyły się podpisaniem 112 umów na łączną kwotę ponad 2,1 mld zł, co pozwoliło na budowę infrastruktury dla 459 tys. punktów adresowych. Trzeci nabór obejmował kolejne 111 730 punktów, choć nie wszyscy beneficjenci zdecydowali się na podpisanie umów.
Równolegle w ramach FERC realizowane są 63 projekty o wartości blisko 1,2 mld zł, które mają zapewnić dostęp do szybkiego internetu dla kolejnych 313 tys. gospodarstw domowych. Jednak z realizacji niektórych projektów zrezygnowali kluczowi operatorzy, w tym Orange Polska oraz lokalni dostawcy, co wskazuje na wyzwania związane z opłacalnością takich inwestycji.
-
Start aukcji na pasmo 700 MHz dla 5G
W listopadzie 2024 r. Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) ogłosił procedurę selekcyjną na pasmo 700 MHz, kluczowe dla budowy sieci 5G. To pasmo zapewnia doskonały zasięg oraz efektywne działanie sieci wewnątrz budynków, co ma szczególne znaczenie dla terenów słabiej zurbanizowanych.
Cena wywoławcza każdego z sześciu bloków częstotliwości ustalona została na 356 mln zł. Licytacja rozpocznie się w kwietniu 2025 r., a decyzje rezerwacyjne spodziewane są na czerwiec. Uruchomienie usług na tych częstotliwościach może znacząco poprawić dostępność szybkiego internetu w Polsce.
-
Nowelizacja ustawy o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa (KSC)
Projekt nowelizacji ustawy o KSC, uwzględniający zapisy dyrektywy NIS2, ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa systemów informatycznych kluczowych dla państwa. Szczególne kontrowersje wzbudzają przepisy dotyczące tzw. dostawców wysokiego ryzyka (DWR), które mogą doprowadzić do wyeliminowania z rynku sprzętu firm takich jak Huawei i ZTE.
Operatorzy, których roczne przychody przekraczają 10 mln zł, będą mieli cztery lata na wymianę sprzętu kluczowego dla bezpieczeństwa sieci. Według szacunków Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej (KIKE), lokalni operatorzy musieliby ponieść koszty rzędu 6 mld zł na wymianę infrastruktury. Więksi operatorzy, tacy jak Orange, już rozpoczęli proces dywersyfikacji dostawców, zastępując urządzenia Huawei sprzętem Nokii.
Rok 2024 przyniósł na polskim rynku telekomunikacyjnym istotne zmiany regulacyjne, technologiczne i inwestycyjne. Wejście w życie PKE, rozwój sieci 5G, a także unijne programy wsparcia i wyzwania związane z cyberbezpieczeństwem wyznaczyły nowe kierunki dla branży. Nadchodzący rok 2025 zapowiada się równie intensywnie, zwłaszcza w kontekście aukcji pasma 700 MHz i dalszych inwestycji w infrastrukturę cyfrową.
